Aile ve çift terapisi nedir? Nasıl çalışılır? Yaklaşımlar nelerdir? 2 gönül 1 olursa gerçekten samanlık seyran olur mu? Adliyeye mi terapiye mi? Bu yazıyı okuyorsanız istikametiniz bellidir ve boşanma yerine terapiyi seçen her çiftte ve ilişkide umut vardır.
Biraz Tanım
Çift ve aile terapisi, aile fertleri arasındaki çatışmaları, iletişimdeki tıkanıklıkları ve kaygıları anlamlandırıp, somut çözüm yolları aramayı hedefleyen, değişim ve ilişki temelli bir danışmanlık hizmetidir. Aile ilişkilerini psikolojik sağlıkta önemli bir faktör olarak kabul eder ve bu ilişkilere odaklanır. Boşanma, şiddet, ayrılma, aldatma, madde kullanımı, ağır hastalıklar, çocukların davranışları, çocuklarla ilgili yaşanan sıkıntılar, yaşlılık ve bakım gibi birçok sorunun ele alınabileceği çift danışmanlığında amaç bir mekanizma olarak görülen ilişkideki sorunların yine bu dinamik içinde anlamlandırılmasıdır. Farklı aile terapisi disiplinleri mevcuttur, terapinin yaklaşımı ne olursa olsun, sorunun kökenine ya da danışanların bunu “bireysel” ya da “aile” sorunu olarak kabul edip etmediklerine bakılmaksızın, aileleri çözümlere dahil etmenin genellikle danışanlara fayda sağladığına dair bir bakış açısıyla hareket eder.
Alanın ilk yıllarında, uzmanlar aileyi genellikle ebeveynler ve çocuklar üzerinden geleneksel bir şekilde tanımlamışlardır. Ama alan geliştikçe, aile evlilikle ilgili olan veya olmayan insanlar arasındaki ilişkiler açısından tanımlanmaktadır (Özellikle bizim toplumumuzda kaynana etkisi olamayan bir aile düşünülemez, düşünülmesi yasaktır, ve düşünülmesi teklif dahi edilemez 😊 ).
Batı kültürlerinde ayrı bir profesyonel uygulama olarak aile terapisinin kökenleri, 19. yy Birleşik Krallık ve ABDdeki sosyal çalışma hareketlerine dayanır (Profesyonel olmayan uygulama için ben Adem ile Havva’ya kadar gitmekte bir sakınca görmüyorum 😊). Aile terapisinin asıl gelişimi 1942'de Amerikan Evlilik Danışmanları Birliği'nin kurulmasıyla başlar. Başlangıçta psikanalizin etkisiyle ilerlemiş daha sonra bireysel psikoloji ve raporlar üzerinden gelişmiştir. 1960’larda S. Minuchin Yapılandırılmış aile terapisi modelini açıklamış aynı zamanda Virginia Satir’de konuyu deneysel olarak çalışmaya başlayarak bugünkü ‘sistemli’ ve ‘ödevli’ aile terapisinin temellerini atmışlardır.
Yaklaşımlar
Aile terapisinde farklı yaklaşım ve teknikler vardır: Yapısal terapi, aile sisteminin organizasyonunu tanımlar ve yeniden düzenler. Stratejik terapi, aile üyeleri arasındaki etkileşim modellerine bakar. Sistemik terapi, inanç sistemlerine odaklanır. Anlatı terapisi ise baskın problemin anlatımı ve bağlamın tanımlanması üzerinde durur.
Odak ve İşleyiş
Aile terapisi ortalama 5-20 seans ve 75-90 dakikadır. Bir aile terapisti genellikle aynı anda ailenin birkaç üyesiyle birlikte görüşür (evet, erkeklerde her seansa katılmalıdır! 😊). Bunun avantajı, aile üyelerinin karşılıklı ilişkileri algılamak ve aile için görünen etkileşim kalıpları arasında fark yaratma çalışmaktır. Terapi müdahaleleri genellikle bireylerin bilinçdışını veya çocukluk travmalarını analiz etmek yerine ilişki modellerine odaklanır.
Aile terapistleri, tek bir nedeni belirlemeye çalışmaktan ziyade sorunların anlaşılması ve çözümü ile daha fazla ilgilenirler. Bazı aileler suçluyu bulmaya odaklanmış olsa da terapist aile içi ilişkileri analiz ederek; davranış kalıplarını, nedenlerini ve durumlarını iyileştirmek için neler yapılabileceği tasarlar. Seanslarda belirlenen bu tasarı ve amaçlara ulaşılmaya başlandıkça seans süresi önce iki haftada bire sonra ayda bire indirilip noktalanır.
Biraz Örnek
Sık karşılaştığım iletişim problemleri şikayetiyle gelen bir çifti dinlerken ilk olarak iletişim eksikliklerini gözlemlerim. Tartışmaların temel başlıklarını, eşlerin gerilmeye nerede başladığını görüp açık ve düşünceli olmanın öneminden bahsederim. Kullanılan dili değiştirmek için suçlayıcı tavır takınmadan, samimi bir şekilde empati ve anlayış içeren düşünce egzersizleri uygularım. Artık görece daha başarılı bir iletişim üzerinden odağımı probleme çeviririm. Kişisel sorunları dinler, dikkatimi çeken noktalar üzerinden problemin çözümüne giden ipuçlarını listeler ve duyguları, davranışları ve bedensel duyuları içeren aktiviteler hakkında anlaşmaları üzerinde çalışırım.
‘’Mutlu bir aile için uyum ve orta noktayı bulabilme becerisi şarttır.’’
Biraz İstatistik
Türkiye İstatistik Kurumu verilerine göre evlilik oranı her yıl azalmakta (%3) ve boşanma oranı her yıl artmaktadır (%11). 2018 yılı evlilik süresi ve boşanma oranları aşağıda gösterilmiştir. En çok boşanma evliliğin ilk yılı içerisinde olmaktadır. Bu durumda aile terapisine gelmenin en iyi vakti ‘’daha evliliğe başlamadan önce’’dir. Tüik 2018 verilerine göre en çok boşanmanın 13.400 boşanma ile evliliğin ilk yılında gerçekleşiyor, 2. yıl boşanan çift sayısıysa 10.600. Bu sayılar aslında aile ve çift terapisi almak için doğru zamanın evlilik öncesi olduğunu gösteriyor 😊
‘’Eşiniz iyiyse mutlu, kötüyse filozof olursunuz’’ Sokrates
Uzm. Psk. Yiğit Onur ŞEN Soru ve yorumlarınız için sağ alttaki iletişim kutusunu kullanabilirsiniz.
Comentarios